Vanmorgen bezocht ik een bijeenkomst en ontmoette na afloop een bekende. ‘Tijdens onze laatste ontmoeting, voor de coronaperiode, was Cor er nog bij’, herinnerde Sabine zich. ‘Hoe gaat het nu met Cor?’ ‘Helaas woont hij sinds een kleine 15 maanden in een woonzorgcentrum. Zo jammer, dat Cor niet meer thuis woont.’ ‘Hoe gaat het met jou?’ ’Het verdriet is zwaarder aan het worden.’

Herkenning

Sabine vertelde over haar ziekteproces. Ze had 20 maanden chemokuren moeten ondergaan en daarna kreeg haar man een delier. We voerden een diepgaand gesprek over ziekte en de psychologische invloed. Er was veel herkenning tussen ons.

Rouw

De laatste weken is de rouw heftiger aan het worden. De achteruitgang van Cor heeft direct invloed op mij. Zijn aandacht is korter, het slechte slapen vraagt een prijs. Hij is minder te bewegen om een korte wandeling te maken, de afasie neemt best toe.

Bij het weggaan, moet ik hardop zijn naam noemen en zwaaien met mijn hand. Dan zwaait hij ook. Snel valt hij weer ‘in zijn verre wereld’ terug. Signalen die wijzen op verlies van gezondheid. Tijdens mijn bezoekjes kies ik ervoor samen naar klassieke muziek te luisteren. Muziek verbindt mij nog het meeste met Cor.

Pijn door verlies

Bij thuiskomst ervaar ik pijn door het verlies en verdrietige gevoelens. Zo lastig om Cor in deze situatie te zien. Het verval en zijn traagheid van reageren, hebben enorme consequenties in ons contact.

In de thuissituatie deelden we nog veel met elkaar. Trokken vele uren met elkaar op, wandelden samen. We hadden plezier en konden op elkaar rekenen als partners, waren sterk betrokken op elkaar.

Na de opname brokkelt ons relatie meer en meer af, grotendeels door zijn proces van verval door de dementie en mijn moeite daarmee, gevoelens van machteloosheid. Vreselijk dat er voor dementie geen medische behandeling is.

Voortdurend afscheid

In het heden word ik meer en meer geconfronteerd met een levend verlies. Cor is niet meer de partner die hij ooit was. Ik heb nu te maken met een Cor die permanent afhankelijk is van zorg. Hij blijft weliswaar mijn liefje.

Natuurlijk weet ik, dat het voortschrijdende geheugenverlies hem overkomt. Mijn verstand begrijpt dit allemaal. In mijn gevoel mis ik de oude Cor. Neem ik al enkele jaren, voortdurend afscheid van de oude Cor. Dat is mijn verdriet. Soms is de rouw sluimerend aanwezig, soms laait het verdriet zomaar in golven op.

Een relatie op afstand

Na de verhuizing van Cor, besef ik, is er meer verdriet. Bijna alle zorg en verzorging zijn overgenomen door de verzorgenden. Af en toe luncht Cor thuis. De meeste uren brengt hij in het woonzorgcentrum door. Hij is daar bewoner geworden. Mijn rol in het leven van Cor is klein geworden. Zoveel veranderingen hebben Cor en ik moeten doormaken. Van een liefdesrelatie naar een zorgrelatie, nu naar een relatie op afstand. Er zijn goede dagen en dagen waarop ik intens verdrietig ben.

Dankbare herinneringen

Ook zijn er de dankbare herinneringen aan ons samenzijn die bij mij een blij gevoel oproepen. Dankbaar dat we zulke geweldige jaren samen hebben mogen doorbrengen. Dat onze relatie mij verrijkt heeft. Ik besef dat door het verdriet heen groeien mij gaat helpen om mijn leven te vervolgen. Het verdriet toelaten is nodig voor mijn herstel.

Laat dankbare herinneringen
Verder leven in momenten van verdriet
Zoals vogels zingen in regen

Bron: Manu Keirse