Het klinkt zo simpel, ‘je moet je grenzen bewaken’. Ook – of juist – als mantelzorger. Ik las het en dacht meteen, maar wat als je geen keuze hebt en je wordt gedwongen om ver over je grenzen heen te gaan? Ik heb het helaas meegemaakt, toen ik voor mijn moeder moest gaan zorgen. Ik zeg met opzet moest, want ik had geen keuze. Er was verder niemand. Mijn telefoonnummer zat in haar tasje en stond in haar dossier als enige contactpersoon. Het begon met de wekelijkse boodschappen, toen ze haar arm had gebroken na een val in huis. Toen werd het af en toe mee naar de dokter of het ziekenhuis. Maar uiteindelijk werd het zo veel meer. En op het laatst heb ik vaak geroepen dat het te veel was. Ik trok het niet meer.

Stress

Als ik terugdenk aan die periode van intensieve zorg voel ik de stress weer in me opborrelen. Volgens mij ben ik nog steeds dingen aan het verwerken. Ik zie weer voor me hoe, na een drukke dag tijdens de verbouwing van onze keuken, opeens de politie aanbelde en me vertelde dat mijn moeder weer was gevallen en met een ambulance naar het ziekenhuis was gebracht. Ik herinner me de nachtelijke telefoontjes van mijn moeder… het bleef er nooit bij eentje, als ze belde was het altijd meerdere keren. Eisend. Ik moest soms mijn bed uit om naar haar toe te gaan. De vele bezoekjes aan het ziekenhuis, lang wachten in een volle wachtkamer met een moeder die dement was en steeds onrustiger werd. Zo maar wat voorbeelden. Hoe bewaak je dan je grenzen?

Oordeel

En dan alle administratieve rompslomp. Het regelen van thuiszorg, die ze vervolgens niet binnen wilde laten. Telefoontjes die gevoerd moesten worden namens mijn moeder. Formulieren die moesten worden ingevuld. Regels, uitzonderingen, ik werd er soms radeloos van. Natuurlijk zijn er dan altijd mensen die met hun oordeel klaarstaan en zeggen dat je dankbaar moet zijn dat je dat voor je moeder kunt doen. Als ik wel eens aangaf dat het te veel werd, dan hoorde ik vaak dat ik blij moest zijn dat mijn moeder er tenminste nog was. Er is zo veel onbegrip.

Lucht

Toen mijn moeder uiteindelijk niet meer thuis kon wonen viel er een last van me af. Ik kon de zorg delen met professionals en dat gaf wat lucht. Ook al zat mijn taak er nog lang niet op, de stress was minder omdat ik wist dat er goed voor haar werd gezorgd. Ze werd in de gaten gehouden. De druk was van de ketel. Net op tijd voor mij, want ik had klachten die wezen op een fikse burn-out.

Conclusie

Mijn moeder is alweer even geleden overleden en ik kan nu terugkijken op de hele periode van zorg. Had ik dingen anders kunnen doen? Ik heb tijd gehad om te evalueren. En ik moet tot een trieste conclusie komen. Nee, ik had niets anders kunnen doen. En dan vraag ik me af hoe het moet zijn voor mensen die veel langer in zo’n stressvolle zorgrelatie zitten. Ik kan ze geen tips geven. Maar ik hoop voor ze dat ze de zorg met anderen kunnen delen. Dat er eens iemand anders meegaat naar het ziekenhuis. Of een boodschap haalt. Dat er iemand anders is die ook eens gebeld kan worden. Het hoeft allemaal niet zo moeilijk te zijn, maar het scheelt enorm veel. En ik hoop dat er mensen zijn die niet gelijk met hun oordeel klaarstaan, want ook als je van iemand houdt kan de zorg te zwaar worden. Dan is er misschien wel een kans dat je je grenzen kunt bewaken. En alleen dan hou je het vol.