Het komt toevallig zo uit dat ik voor de tweede keer binnen een jaar meedoe aan een “Serious Game”. Bedoeld om de hulp voor ene meneer Kees zo goed mogelijk te regelen. Hij stelt zich eerst voor als een actieve man. Maar dan, van de ene op de andere dag, is hij afhankelijk geworden van hulp; een herseninfarct. Je merkt het: Hij is nu “Blijvend Beperkt”.

Vak F en vak I

Er zijn pakweg 10 tafels met elk zo’n 10 deelnemers. Hooguit 20% van de aanwezigen is in het echt familielid of mantelzorger: de “Informelen: uit vak I. De rolverdeling tijdens het spel is niet anders. 70% krijgt de rol uit vak F: “de Formelen”: Beleidsmedewerker, WMO-consulent, arts of thuiszorgmedewerker.  Zo krijgt een ambtenaar van het Ministerie van VWS de rol van neuroloog en speel ik de welzijnsmedewerker. We zitten duidelijk niet op één lijn.

Kees is er ook bij

Niet aan de tafels, wel in de buurt. Om zo goed en zo kwaad als het gaat aan te geven wie hij het liefst bij zich in de buurt wil en om duidelijk te maken waar hij behoefte aan heeft. We kunnen niet om hem heen. En zo hoort het ook. Kees is een mens, geen project.

Het raakt

De acteurs die zich als Kees voordoen, zitten zó goed in hun rol dat het confronterend is. Een deelnemer heeft het er moeilijk mee: het voorbeeld komt te dichtbij. Ik hoop dat dit serieuze spel net zoveel doet met de profs als het met de familieleden en mantelzorgers doet.

Weg met de vakken                                                                                                                                                                                                                                      

Het eerste wat blijft hangen is de verhouding “Formeel – Informeel”: 80-20. Dat geeft te denken. En dan is nog niet eens het hele circus uit vak F hierbij betrokken. “Formeel” zou je niet moeten beperken tot professioneel en betaald. Hoe druk die Formelen ook kunnen zijn, ze zitten vaak op een meer riante plek dan een mantelzorger. Daar komt bij dat de professional niet altijd zo deskundig is als je zou willen.  Familie, mantelzorgers en netwerk: het zijn de allrounders, altijd beschikbaar.

Hybride zorgsysteem

Een serious game drukt je al spelend op de harde realiteit. Reflectie is onderdeel van het spel. De doelgroep van deze bijeenkomst was bestuurders en professionals uit de zorg. Mijn reflectie is daarom als volgt: Ik zag een artikel uit 2023 waarin de Raad van State pleit voor netwerkgerichte zorg, waarin formeel en informeel gelijkwaardig samenwerken in een hybride zorgsysteem. Lijkt me een goed idee.  Elke oplossingsrichting zal nieuwe uitdagingen met zich meebrengen. Als die maar niet opgelost wordt met wéér een nieuwe tussenlaag, een zorgcoördinator of een commerciële casemanager.

Geen congres maar stage

Het tweede wat ik me bedenk, is een ander rollenspel. Geef ambtenaren de ruimte om stage te lopen. Hoge hakken en driedelig pak in de kast. Tenminste voor 8, nog liever 24 uur. Om mee te draaien in een gezin of zorginstelling. En dat een paar keer jaar. De beleidsmedewerker M/V uit Haagse Kringen kan zich bij mij melden. Ik heb er bij de borrel na afloop van het spel wel een paar gesproken die zó mogen komen.

Borrel? Zeker. Dit spel was onderdeel van een nieuwjaarsreceptie. Nuttig en aangenaam, met de beste gesprekken zodra het informeel wordt. En met de trein naar huis. De reis was lang genoeg om me weer nuchter aan het bed van mijn vrouw te melden.