Ik schrijf dit omdat ik als moeder, als mantelzorger en als mens midden in een proces zit dat raakt aan de kern van zorg: het moment waarop je – deels – moet loslaten. En dat is niet alleen praktisch, maar ook emotioneel en relationeel ingewikkeld. Misschien herken je het. Misschien zit jij er ook middenin. Misschien helpt het als we het erover hebben.

Onze oudste dochter woont sinds een paar maanden in een zorginstelling. De voorbereiding was zorgvuldig, uitgebreid en gaf vertrouwen. We bespraken alles: processen, observaties, documenten, afspraken, zelfs de ‘wat-als-scenario’s’. Tot zover klopt het systeem.

Maar dan begint de realiteit.

Geen exacte wetenschap

De dagelijkse dynamiek, de interactie tussen mensen, de onvoorspelbaarheid die ontstaat als een cliënt een begeleider ontmoet. Dat is geen exacte wetenschap. Ondanks diagnoses, protocollen en diploma’s zijn mensen geen kopieën. Iedereen brengt zijn eigen persoonlijkheid mee, in gedrag, in kwetsbaarheid, in professionaliteit.

Soms zie je het aankomen: wie met wie matcht en wie niet. Maar vaker is het een gok. En als je die gok verliest, heeft dat impact – op de cliënt én op de begeleider. Toch worden personeelsplanningen nog vaak gemaakt op basis van ‘papieren waarheid’. En dat wringt.

We willen zorg menselijk maken, maar maken diezelfde mens zelden echt leidend. Wat zou er gebeuren als we bij werving en planning niet alleen kijken naar diploma’s en roosters, maar ook naar wie iemand ís? En wat als daar simpelweg het personeel niet voor ís – in aantal of in passende kwaliteiten?

Waar ik mee worstel

Dat is waar ik mee worstel. En waar ik over nadenk, elke keer als ik onze dochter bezoek.

Zelf heb ik in de thuissituatie de regie via het persoonsgebonden budget. Dan kan ik kiezen op ‘klik’, op karakter, op gevoel. Dat werkt. Dat is maatwerk. Voor onze thuiswonende dochter lukt dat nog. Maar bij onze oudste dochter, die in een instelling woont en zorg ontvangt via ZIN (Zorg in Natura), is dat onmogelijk. En daar wringt het dus.

Overdracht en loslaten: het klinkt als iets dat je organiseert. Maar het is mensenwerk. Elke dag opnieuw probeer ik de balans te vinden tussen informeren, afstemmen, loslaten en bijsturen. Tussen vertrouwen geven en de realiteit onder ogen zien: incidenten gebeuren. Hoe goed je het ook voorbereidt.

Zorg die echt past

Ik hoop dat we in de zorg blijven zoeken naar manieren waarop we de mens weer meer ruimte kunnen geven. Niet alleen als zorgvrager, maar ook als zorgverlener. Zodat ‘passende zorg’ ook écht past.