Zie hier de eerste blog van Vianna. Zij is al sinds ze zich kan herinneren mantelzorger voor haar ouders en jongere broer. Haar moeder is visueel beperkt, heeft een verstandelijke beperking en autisme. Broer Frank is verstandelijk beperkt, heeft autisme en epilepsie. Haar vader had een verstandelijke beperking met een IQ van 52 en was chronisch ziek. Hij overleed in 2012. Vianna werkt 24 uur bij de Provincie, volgt een hbo-opleiding, is raadslid in haar woonplaats en ervaringsdeskundige bij MantelzorgNL. Vianna is 30 jaar en woont in Emmen.

“Het is traditie geworden. Elk jaar komen mam en Frank rond de feestdagen bij mij logeren. We luisteren de hele dag de Top2000 en Mam pluist vol enthousiasme de jaarhoroscopen uit. Zo ook tijdens de kerstdagen in 2023.

De horoscoop

‘Nou mam, staat er nog wat bijzonders in?’ Ik moet bekennen dat ik niet zo van de horoscopen ben, maar om mam zo enthousiast bezig te zien, is prachtig. ‘Ja, je krijgt een goed jaar als ik dat zo lees’, antwoordt ze. Het is even stil. ‘Oh, volgens de horoscoop ga je dit jaar weer aan een opleiding beginnen!’ Haar ogen stralen van plezier en ik moet lachen. ‘No way dat ik nog een opleiding ga doen na al die ellende op het mbo. Dat gaat echt niet gebeuren!’ Ze lacht, leest verder en mompelt ‘Je weet het maar nooit hè?’

Studerende mantelzorger op het mbo

Tja, het mbo. Ik begin er vol goede moed aan. Eerst naar de verpleegkundige-opleiding, waar ik mij absoluut niet op mijn plek voel. Na een beroepskeuzetest ga ik naar de opleiding Management Assistant. En dan overlijdt Papa. Alle indicaties staan op zijn naam en moeten opnieuw geïndiceerd worden volgens de aankomende participatiewet. Daardoor komen er voor mij steeds meer zorg- en regeltaken bij. Het is geen verrassing dat ik een burn-out krijg en op school uitval.

Ik doe uiteindelijk tien jaar over die mbo-opleiding en sluit die tien jaar af met drie diploma’s. Het zijn jaren gevuld met absentie, het missen van toetsen en het tot midden in de nacht bezig zijn met huiswerk, om maar niet achterop te raken bij mijn klasgenoten. Je kunt je mijn afwerende reactie op het onderwerp ‘een opleiding gaan volgen’ vast wel begrijpen.

Zelfvertrouwen is weg

Dan zie ik dat topsporters op school een speciale regeling krijgen: flexibel studeren om je topsport te kunnen beoefenen. En dat er voor jonge mantelzorgers niet zoiets is geregeld. Met een goede regeling wil ook wel naar het hbo, maar mijn zelfvertrouwen is weg. De lijdensweg op het mbo was te lang. Dus ik denk: weet je wat? Laat maar zitten, ik ga wel werken!

En dat werken? Ja, dat doe ik inmiddels alweer bijna een jaar met veel plezier. Het is tijd voor een jaargesprek met mijn leidinggevende. En dan hoor ik dit zeggen:

‘Goh Vianna, als ik jou zo aan het werk zie en je spreek, dan zie ik iemand met hbo-niveau. Je bent nog jong en wij willen de opleiding wel voor je betalen, mij lijkt het een logische stap dat je een hbo-opleiding gaat doen. Hoe sta jij daarin?’

Die zag ik niet aankomen! Heel eerlijk gaat er op zo’n moment zoveel door mij heen. De onzekerheid, kan ik dit wel? Gaat het dan weer zo’n strijd worden als op het mbo? Maar ik krijg ook kriebels om dit te gaan doen, omdat ik het eigenlijk wel heel graag wil. Maar het zal me veel tijd kosten, gaat dat niet ten koste van Mam en Frank?

Jij kan dit gewoon!

Ik vraag mijn leidinggevende om bedenktijd. In de trein bel ik mijn beste vriendin en leg de situatie uit. ‘Maar Vian, waarom niet? Jouw situatie is niet meer zoals het was op het mbo. Je moeder en Frank zijn niet meer 24/7 afhankelijk van jou. Je woont nu op jezelf en je hebt nu meer tijd dan je toen had. En het heeft nooit eraan gelegen hoe slim jij bent, maar meer aan hoeveel tijd en begrip jij toen kreeg. Jij kan dit gewoon!’

Twee weken later spreek ik mijn leidinggevende weer. Met de aanmoediging van mijn beste vriendin in mijn achterhoofd, vertel ik hem welke opleiding ik wil doen en wat mijn zorgen zijn. Dan maken wij afspraken hoe ik de opleiding goed kan combineren met mijn werk en mantelzorg.

Op weg naar huis bel ik mam op. ‘Nou mam, ik heb mij zojuist ingeschreven voor een hbo-opleiding!’ Ik hoor haar lachen. ‘Zie je nu wel, die jaarhoroscoop is toch uitgekomen!’