Waardering voor mantelzorgers in 78 gemeenten onvindbaar of zelfs afgeschaft
In veel gemeenten krijgen mantelzorgers deze week een individuele waardering in geld, bonnen of een attentie. Maar voor mantelzorgers in 78 van de in totaal 355 gemeenten is de directe mantelzorgwaardering onvindbaar of zelfs afgeschaft. Dit concludeert MantelzorgNL in aanloop naar de Dag van de Mantelzorg op zondag 10 november.
Dit jaar brengt MantelzorgNL voor het eerst de mantelzorgwaardering van alle gemeenten in beeld. Hieruit wordt duidelijk hoe verschillend gemeenten omgaan met mantelzorgers.
Van geldbedrag tot kleine attentie
Van de individuele waarderingen die worden uitgereikt is het overgrote deel in de vorm van een geldbedrag (46%), variërend van €20,- tot een uitschieter met €300,-, of een cadeaubon of pas (48%). Een veel kleiner deel (6%) krijgt hooguit een attentie in de vorm van een bloemetje, verwenpakket of klein presentje.
De financiële waarde van de mantelzorgwaardering is zeer wisselend. Uit eerder onderzoek blijkt dat mantelzorgers het liefst individueel gewaardeerd worden, en het liefst met een geldbedrag.
Liesbeth Hoogendijk, bestuurder MantelzorgNL:
‘Voor veel mantelzorgers is de waardering belangrijk als erkenning van hun inzet. De grote verschillen tussen gemeenten helpen niet om je erkend te voelen. Het gebrek aan normering leidt tot onvrede onder die mensen die zorgen voor een kwetsbare naaste.’
Waardering afgeschaft
Van de 355 gemeenten weten we dat in ieder geval bij 42 gemeenten (12%) de individuele mantelzorgwaardering is afgeschaft. Door de tekorten in het Sociaal Domein staat de waardering van mantelzorgers onder druk.
Hoogendijk:
‘Gemeenten hebben de wettelijke taak om mantelzorgers te waarderen én de wettelijke taak om ze te ondersteunen. In de gemeenten waar de individuele waardering nu is afgeschaft kan het niet zo zijn dat geld – dat bedoeld is voor mantelzorgers – wordt gebruikt voor geheel andere doeleinden.’
Zeker voor 2020 ziet MantelzorgNL bij meer gemeenten het voornemen om de waardering af te schaffen.
Waardering onvindbaar
MantelzorgNL heeft naast de feitelijke waardering ook de online informatievoorziening rondom mantelzorgwaardering in kaart gebracht. Daaruit blijkt dat in 12% van de gemeenten de waardering onvindbaar is. Vooral in Groningen en Friesland bleek dit het geval. Mogelijk hebben de gemeenten wel een waardering voor mantelzorgers, maar via de website van de gemeente of van organisaties die zich bezig houden met mantelzorgondersteuning, is daar geen informatie over te vinden. Een andere mogelijkheid is dat de waardering ook in deze gemeenten is afgeschaft, zonder dat online inzichtelijk is.
Naast de onvindbaarheid is bij één op de vijf gemeenten de informatievoorziening gebrekkig of de aanvraagprocedure zo ingewikkeld, dat van ontmoediging kan worden gesproken.
Hoogendijk:
‘Als je als mantelzorger een ware zoektocht af moet leggen om de waardering aan te vragen, dan kun je je afvragen of het gevoel van waardering nog overeind blijft’.
Mantelzorgwaardering in Nederland
Gemeenten hebben de wettelijke taak om mantelzorgers te waarderen en te ondersteunen. Dit doen zij vaak middels activiteiten rondom de Dag van de Mantelzorg, in combinatie met een individuele waardering. Jaarlijks krijgen zij een budget voor het waarderen én ondersteunen van mantelzorgers. Verreweg de meeste gemeenten waarderen hun mantelzorgers op of rondom de Dag van de Mantelzorg, aanstaande zondag 10 november.