Wentel de problemen niet af op de mantelzorger
Door uitgestelde operaties ontstaat er extra druk in de thuiszorg. Actiz ziet een oplossing in de mantelzorg. Maar het is veel te simpel om de mantelzorger verantwoordelijk te maken, stelt Liesbeth Hoogendijk.
Het piept en het kraakt in de zorg. Nu zijn het de uitgestelde operaties die extra druk leggen op de thuiszorg. Tot mijn verbazing las ik dat Actiz voor een deel van de oplossing naar mantelzorgers kijkt. Want tijdens corona was er meer mogelijk binnen het netwerk, zo luidde de redenering van Actiz maandag 4 oktober in deze krant.
Deze redenering gaat voor mij te kort door de bocht en doet geen recht aan de tomeloze inzet van mantelzorgers in een uitzonderlijke situatie sinds het uitbreken van corona. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat mantelzorgers veel extra uren hebben gemaakt, zich zwaarder belast hebben gevoeld en sommigen nog steeds ervaren dat de zorg nog niet terug is op het oude niveau. In de coronatijd was het inderdaad mouwen opstropen en mantelzorgers hebben hun verantwoordelijkheid genomen.
Wij willen bijdragen aan een oplossing, maar niet als de mantelzorg het ei van Columbus is
Maar draai het niet om: hun extra inzet is geen copy, paste oplossing voor de problemen in de zorg. Er is geen verborgen toverdoos aan extra handjes in de zorg ontdekt. Laten we er alsjeblieft niet voor pleiten het leven van mantelzorgers voorgoed plat te leggen. Dat lijkt mij niet de geleerde les uit de coronaperiode. Als we niet uitkijken, draaien we rond in cirkeltjes. Op dit moment zijn er in Nederland zo’n 5 miljoen mantelzorgers. Ongeveer 40 procent zorgt zonder enige hulp van een professional. De mantelzorger regelt en zorgt. Totdat de druk op zijn eigen leven te groot wordt.
De sociale kring wordt kleiner en lontjes worden korter. Dan komt er een moment dat iemand beseft: ik heb hulp nodig. Thuiszorg bijvoorbeeld. Niet langer varen op intuïtie en tandvlees maar erkenning dat hier echt wel andere expertise nodig is dan een pakketbezorger of accountant in huis heeft.
En nu ziet Actiz potentieel in de capaciteit van mantelzorgers: de oproep om het sociale netwerk optimaal in te zetten zodat mensen niet afhankelijk worden van de thuiszorg. De personeelsproblemen zijn reëel en de oplossing vraagt om vergaande maatregelen van iedereen die bij de zorg betrokken is.
Maar het is te simpel om als de professionele zorg het niet meer redt, de mantelzorger verantwoordelijk te maken. Waar hebben we dan zorgindicaties voor? Dit is de wereld op zijn kop. Met naar elkaar wijzen komen we er niet. We staan allemaal voor dezelfde uitdaging.
Op dit moment wordt er in Den Haag onderhandeld over een nieuw regeerakkoord en daar moet de regie vandaan komen die nodig is om voor de houdbaarheid van de zorg een echte oplossing te vinden. Wij willen bijdragen aan een oplossing. Maar niet als mantelzorgers worden gezien als het ei van Columbus.
Liesbeth Hoogendijk, bestuurder MantelzorgNL.