Ben je mantelzorger van iemand die chronisch ziek of gehandicapt is die bij je in huis woont? Of heb je zelf zorg nodig? Dan kun je de zorgkosten mogelijk aftrekken in je aangifte inkomstenbelasting. Het gaat bijvoorbeeld om zorgkosten voor jezelf en/of je partner. Of om zorgkosten voor inwonende kinderen, ouders, broers en zussen die van jouw zorg afhankelijk zijn.

Vooral als je inkomen laag is kan deze aftrek financieel aantrekkelijk zijn. Door het opvoeren van aftrekposten verlaag je het verzamelinkomen. Dat zijn alle inkomsten, zoals je salaris en inkomen uit sparen en beleggen. In belastingtermen: alle inkomsten uit box 1, box 2 en box 3. Een lager verzamelinkomen kan voordeel opleveren. Je betaalt dan mogelijk een lagere eigen bijdrage aan het CAK of je krijgt meer huur- of zorgtoeslag.

Zorgkosten mag je aftrekken als:

• de kosten verband houden met invaliditeit of ziekte
• de kosten zijn betaald in 2023
• je geen vergoeding hebt gekregen van je (zorg)verzekering, bijzondere bijstand of uit een persoonsgebonden budget.

De kosten moeten zijn gemaakt voor:

• jezelf en/of je fiscale partner of
• jouw kinderen, jonger dan 27 jaar. Het maakt niet uit of ze thuis wonen of ergens anders. Voorwaarde is dat ze niet in staat zijn de kosten zelf te betalen
• ernstig gehandicapten van 27 jaar of ouder waarmee je een gemeenschappelijk huishouden voert & op jouw adres staat ingeschreven. Er is sprake van een ernstige handicap als iemand een indicatie Wet langdurige zorg (Wlz) heeft

Let op: Meerderjarige kinderen/huisgenoten die zelf een inkomen of vermogen hebben, moeten hun specifieke zorgkosten in hun eigen belastingaangifte aftrekken. Je kunt deze kosten dus niet in je eigen aangifte opvoeren.

Je mag zorgkosten alleen aftrekken als het totaalbedrag boven een bepaalde drempel uitkomt. Hoe hoog de drempel is, hangt af van jouw drempelinkomen en of je een fiscale partner hebt. Als je online aangifte doet, rekent de Belastingdienst de drempels automatisch voor je uit.

De berekening is als volgt:

Zonder fiscale partner, drempelinkomen:

• > € 8.603. Een drempel van € 149
• € 8.604 – € 45.695. Een drempel van 1,65% van het drempelinkomen.
• € 45.695 of meer. Een drempel van € 753 plus 5,75% van het bedrag boven de € 45.695

Met fiscaal partner:

Heb je een fiscaal partner? Dan tel je zowel de zorgkosten als het drempelinkomen bij elkaar op. Drempel is € 298 bij een drempelinkomen van maximaal  € 17.206. Voor elk hoger drempelinkomen gelden dezelfde percentages.

Als jouw drempelinkomen in 2023 niet hoger is dan €38.703,  mag je de aftrekbare specifieke zorgkosten verhogen. De online aangifte berekent zelf of je in aanmerking komt voor de verhoging. Je leeftijd speelt bij deze opslag een belangrijke rol.

De berekening is als volgt:

• Had je op 1 januari 2023 nog geen recht op AOW, dan mag je het bedrag met 40% verhogen (0.4 x te verhogen zorgkosten).
• Had jij of je fiscale partner op 1 januari 2023 de AOW-leeftijd al wel bereikt, dan mag je het bedrag verhogen met 113% (1.13 x de te verhogen zorgkosten).

De verhoging kan je niet toepassen op alle zorgkosten. Genees- en heelkundige hulp en ook de reiskosten voor ziekenbezoek tellen niet mee voor de verhoging.

 

 

Heb je zo’n laag inkomen dat je weinig of geen belasting hoeft te betalen? Dan kun je in bepaalde gevallen toch geld terugkrijgen. Dat heet een Tegemoetkoming specifieke zorgkosten (Tsz). De Belastingdienst stelt op basis van je aangifte vast of je in aanmerking komt voor een tegemoetkoming. Je hoeft deze dus niet zelf aan te vragen. Als je aan de voorwaarden voldoet, stort de Belastingdienst het bedrag vanzelf op je rekening.

De volgende kosten kun je niet aftrekken:

• premies voor je zorgverzekering. Dat geldt voor de basispremie en voor de aanvullende premies;
• wettelijke eigen bijdrage CAK
• eigen bijdrage Zorgverzekeringswet
• wettelijk verplicht eigen risico van maximaal € 385 per jaar
• vrijwillig eigen risico
• kosten die je gemeente vergoedt via de Wmo
• kosten die je zorgverzekeraar vergoedt

Specifieke zorgkosten die je kunt aftrekken zijn onderverdeeld in categorieën: geneeskundige hulp en behandelingen, medicijnen, hulpmiddelen, vervoer en diversen.

> Geneeskundige hulp en behandelingen

Kosten voor medische hulpverleners (zoals de huisarts of medisch specialisten) en paramedische hulpverleners (zoals ergotherapeuten, logopedisten en fysiotherapeuten) komen in aanmerking voor de aftrek specifieke zorgkosten. Kosten die worden gedekt voor de zorgverzekering zijn niet aftrekbaar. De kosten voor medische en paramedische hulp zijn alleen aftrekbaar als het gaat om behandeling door een ‘naar Nederlandse begrippen’ erkende arts.

Wel aftrekbaar:

• behandelingskosten en verpleging in een ziekenhuis of een andere verpleeginstelling;
• huisarts, tandarts, fysiotherapeut en specialist;
• behandelingen op voorschrift en onder begeleiding van een arts zoals acupunctuur, revalidatie, logopedie en homeopathie
• kosten van een behandeling door een paramedicus zonder doorverwijzing van een arts, zoals een diëtist, mondhygiënist of oefentherapeut zijn onder voorwaarde aftrekbaar.

Niet aftrekbaar:

• cosmetische ingrepen en plastische chirurgie die niet per se medisch noodzakelijk zijn;
• kosten voor geestelijke gezondheidszorg voor een persoon jonger dan 18 jaar;
• kosten voor dyslexiezorg voor een persoon jonger dan 18 jaar;
• kosten voor een combinatietest in het kader van prenatale screening zonder medische indicatie. 

> Medicijnen

De kosten van medicijnen (ook voorgeschreven verbandmiddelen) die jij zelf betaalt, bijvoorbeeld omdat je moet bijbetalen voor duurdere medicijnen. Voorwaarde is dat de medicijnen zijn voorgeschreven door een erkende (Nederlandse of buitenlandse) arts of andere erkende medische hulpverlener. Ook homeopathische medicijnen en farmaceutische hulpmiddelen zoals injectienaalden of sondes vallen hieronder.

Let op: Uitzondering zijn betalingen voor medicijnen die jouw basisverzekering wel vergoedt, maar die jij koopt bij een apotheek die geen contract heeft met jouw zorgverzekeraar.

> Hulpmiddelen

Hulpmiddelen die in aanmerking komen voor aftrek zijn hulpmiddelen die hoofdzakelijk door zieke of invalide personen worden gebruikt. Dit betekent dat het hulpmiddel voor 70% of meer gebruikt wordt door mensen met een handicap of ziekte. Een elektrische fiets is bijvoorbeeld niet aftrekbaar. De elektrische fiets wordt gezien als een standaard vervoersmiddel omdat de fiets voornamelijk wordt gebruikt door ‘gezonde’ personen.

Wel aftrekbaar:

• Kunstgebit, kronen en implantaten
• Steunzolen
• gehoorapparaten, alleen de meerprijs als het apparaat beter voor jou functioneert, batterijen voor je gehoorapperaat
• hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden, zoals de blindenstok, een blindengeleidehond of bepaalde aanpassingen aan een computer
• Hulphond
• Prothesen
• aanpassingen van zaken die hoofdzakelijk worden gebruikt door zieke of invalide personen
• onderhoud, reparatie, elektriciteitsverbruik en verzekering van bovenstaande hulpmiddelen;
• Aanpassingen aan een auto of een fiets, zoals handgas, handremmen, voorzieningen voor het vervoer van rolstoel of verbreding van portieren om de transfer te maken
• De abonnementskosten van personenalarmering

Niet aftrekbaar:

• een aanpassing aan je woning in verband met ziekte of invaliditeit (traplift)
• extra huur voor een aangepaste woning
• rollator, looprek, krukken, loophulp met drie of vier poten, elleboogkruk, okselkruk of onderarmschaalkruk, gipssteun scootmobiel en rolstoel
• de meerprijs die je betaalt voor specifieke voorkeuren (model, kleur materiaal).de (installatie van) een alarmsysteem, bijvoorbeeld in een seniorenwoning.

> Vervoer

Aftrekbare vervoerkosten:

• vervoer naar een arts of ziekenhuis
• ambulancevervoer
• extra vervoerkosten door ziekte of invaliditeit
• reiskosten ziekenbezoek

Vervoer naar een arts of ziekenhuis en ambulancevervoer

Voor reiskosten met een taxi of het openbaar vervoer gaat het om de werkelijke kosten. Bewaar hiervan de bonnetjes. Voor autoritten geldt een kilometerprijs, die je berekent aan de hand van benzineprijs, maar ook andere kosten als onderhoud en afschrijving. Je moet deze kosten kunnen onderbouwen met facturen. Lukt dat niet, dan kun je  eventueel gebruik maken van de ANWB autokostencalculator. De Belastingdienst accepteert deze methode in de regel wel.

Tip: aantal km a €0,21 + parkeergeld, wordt ook door de Belastingdienst geaccepteerd.

Extra vervoerkosten door ziekte of invaliditeit

Voor het aftrekken van deze kosten moet je aantonen dat je in 2023 meer kosten hebt gemaakt voor vervoer dan mensen zonder ziekte of beperking. Er geldt een ‘vergelijkingsmaatstaf’: onder vergelijkbare omstandigheden (inkomen, vermogen, gezinssamenstelling) heb jij meer geld uitgegeven aan vervoer. Voor de vergelijking van inkomen en gezinssamenstelling kun je terecht op aftrek extra vervoerskosten van het nibud. Je moet kunnen aantonen dat je die meerkosten maakt vanwege je ziekte of beperking. Dit maakt het in de praktijk erg lastig om dergelijke extra kosten af te trekken.

Op meerkosten.nl wordt uitgelegd welke stappen je moet zetten om in aanmerking te komen voor de aftrek van extra kosten leefvervoer.

Kosten voor bezoek aan ziekenhuis of verpleeghuis

Voorwaarden voor aftrek van deze kosten zijn:

• Je huisgenoot wordt langer dan een maand ergens anders verpleegd of verzorgd.
• Korte periodes die samen optellen tot meer dan een maand bijvoorbeeld vier keer twee weken – mag je ook opvoeren. Er mag niet meer dan één maand zitten tussen elke periode dat je huisgenoot opgenomen is geweest.
• De afstand van jouw woonadres naar het ziekenhuis, verzorgings- of verpleeghuis moet meer dan 10 kilometer bedragen.

Voor vervoer per auto geldt in 2023 een vast bedrag van € 0,21 per kilometer plus parkeergeld. Reis je met het openbaar vervoer, dan kun je de werkelijke kosten aftrekken. Bewaar je vervoersbewijzen of bonnetjes.

Let op: een mantelzorger die reiskosten maakt naar een andere locatie, zoals naar de woning van de zorgvrager, kan deze niet aftrekken.

> Diversen

Extra uitgaven voor kleding en beddengoed

Door een ziekte of beperking kan het zijn dat je meer uitgeeft aan kleding of beddengoed. Bijvoorbeeld omdat jij of je huisgenoot aan een rolstoel gebonden bent en je kledingextra slijt. Ook de kosten voor het extra wassen van kleding en beddengoed kun je meerekenen.

Je mag een vast bedrag van € 310 aftrekken als:

• de uitgaven een direct gevolg zijn van ziekte of invaliditeit;
• de zieke of invalide behoort tot jouw huishouden en
• de ziekte minimaal een jaar duurt of waarschijnlijk gaat duren.

Dit bedrag geldt per persoon per jaar. Maakte je de extra kosten bijvoorbeeld vanaf 1 april, dan mag je 9/12 van het bedrag als extra kosten opvoeren. Heb je meer uitgegeven dan € 620? Dan kun je maximaal € 775 aftrekken per persoon per jaar. Je moet dit wel kunnen aantonen met facturen. Besteed je de was uit aan het verpleeghuis? Dan mag het hoge bedrag (€775) worden afgetrokken bij de aangifte.

Uitgaven voor extra gezinshulp

Heb je door ziekte of invaliditeit extra gezinshulp ingehuurd? Deze uitgaven kunt u onder voorwaarde aftrekken. Extra gezinshulp is hulp die je inhuurt voor aanvullende mantelzorg, zoals Saar aan Huis, Senior Service, de Mantelaar of particuliere thuiszorg. Ook de reiskosten of een kleine attentie voor de gezinshulp zijn aftrekbaar. Zorg ervoor dat je deze kosten kunt aantonen met facturen of arbeidscontracten. Je kunt alleen de kosten aftrekken die je niet vergoed krijgt via bijvoorbeeld de Wmo, de Zorgverzekering of uit een persoonsgebonden budget.

Dieet op voorschrift van een dokter of diëtist

Ook meerkosten voor een dieet kun je als aftrekpost opvoeren. Hiervoor geldt een vast bedrag. Het dieet moet zijn voorgeschreven door een arts of diëtist en het moet in de tabel ‘Vaste aftrekbare bedragen voor diëten’ op de website van de Belastingdienst staan. Kijk op Dieetlijst 2023 (belastingdienst.nl) voor het overzicht met de vaste aftrekbare bedragen voor diëten in 2023. Staat jouw dieet niet in deze tabel, dan kun je deze niet aftrekken.

 

Uitgaven voor tijdelijk verblijf thuis van ernstig gehandicapten

Er zijn situaties waarin je als mantelzorger tijdelijk in jouw
eigen huis zorgt voor iemand met een ziekte of beperking.

Bijvoorbeeld:

• Je verzorgt in het weekend of in de vakantie een gehandicapte verwant (broer, zus, kind) van 21 jaar of ouder. Zonder jouw hulp verbleef deze in een Wlz-instelling. Is hij of zij in de loop van 2022 21 jaar geworden, dan kun je alleen de kosten aftrekken voor de periode na de 21e verjaardag.
• Je bent door de kantonrechter benoemd als mentor voor iemand die anders in een Wlz-instelling verblijft. Je verzorgt deze persoon af en toe tijdens een weekend of vakantie.

De extra uitgaven die je doet voor deze zorg kun je opgeven als aftrekpost in je aangifte. Voor deze uitgaven geldt geen drempel en ze staan los van de specifieke zorgkosten.
De kosten die je mag opgeven zijn:

• reiskosten voor het halen en brengen met de auto: € 0,21 per kilometer.
• de extra kosten voor het verblijf: € 12 per dag.

Voorwaarde is wel dat de uitgaven niet door een andere instantie worden vergoed.

Middeling

Als je over de 3 losse jaarinkomens meer belasting betaalde dan over het gemiddelde van de 3 jaarinkomens, dan kun je misschien het verschil terugkrijgen. Dit heet middeling. Als je inkomen de afgelopen jaren sterk wisselde kun je mogelijk gebruik maken van de middelingsregeling.

De middelingsregeling is vanaf 1 januari 2023 vervallen. De laatste periode waarover je kunt middelen is 2022, 2023, 2024.

Meer informatie

Heb je nog vragen? Neem dan contact op met de Belastingtelefoon, 0800-0543, of kijk op belastingdienst.nl.

Je kunt ook de Mantelzorglijn bellen, (030) 760 60 55 (elke werkdag tussen 09.00 en 17.00 uur).