Definitie van mantelzorg

Er zijn bijna 5 miljoen mantelzorgers in Nederland, daarvan helpen 830.000 mensen langer dan drie maanden en meer dan 8 uur per week. Maar waar hebben we het eigenlijk over als we het over mantelzorg hebben?

Definitie mantelzorg

MantelzorgNL volgt de definitie van het Sociaal Cultureel Planbureau. Het SCP definieert mantelzorg als volgt:

‘Mantelzorg is alle hulp aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe sociale omgeving. Ook minder intensieve hulp, de hulp aan huisgenoten en de hulp aan instellingsbewoners zijn meegenomen. Mantelzorg is hulp die verder gaat dan de zogenoemde ‘gebruikelijke hulp’.’

MantelzorgNL benadrukt daarbij dat het gaat om onbetaalde hulp, en mantelzorg kan nooit als een verplichting aan iemand opgelegd worden. Hulp aan mensen zonder gezondheidsbeperkingen, zoals oppassen op gezonde kleinkinderen, valt buiten de definitie.

Mantelzorg in beeld

Bekijk ook de drie andere filmpjes waarin Marco, Karin en Mirella vertellen over de zorg voor hun naaste.

Mantelzorg is meer dan gebruikelijke zorg

Gebruikelijke zorg is de hulp die in redelijkheid mag worden verwacht van de echtgenoot, ouders, inwonende kinderen of andere huisgenoten. Denk hierbij aan de zorg en opvoeding van gezonde kinderen, een paar dagen zorgen voor een zieke partner of helpen in het huishouden als iemand tijdelijk lichamelijke klachten heeft.

Mantelzorg is vrijwillig, maar geen vrijwilligerszorg

Mantelzorg en vrijwilligerszorg worden soms door elkaar gehaald. Toch zijn het verschillende zaken:

  • Mantelzorg komt op je pad
    Iedereen krijgt vroeg of laat te maken met mantelzorg: je bent mantelzorger, je wordt mantelzorger of je (hebt) in de toekomst hulp van een mantelzorger nodig. Mantelzorgers zorgen soms 24 uur per dag, kunnen hier niet zomaar mee stoppen en verrichten soms verpleegkundige handelingen.
  • Voor vrijwilligerszorg kies je
    Vrijwilligers kiezen ervoor om te zorgen, op een moment in hun leven dat zij hier tijd voor willen en kunnen maken. Als zij als vrijwilliger starten, is er meestal (nog) geen emotionele band. Zij verlenen hun zorg voor een beperkt aantal uren en kunnen hier op eigen initiatief mee stoppen. Zorgvrijwilligers werken in georganiseerd verband voor een organisatie en verrichten zelden verpleegkundige handelingen.

Betaalde mantelzorg bestaat niet

De afgelopen jaren zien we particuliere organisaties ontstaan die als doel hebben om mensen te helpen bij de zorg voor een hulpbehoevende naaste. Ze spelen in op de toenemende vraag naar persoonlijke hulp- en zorgverlening. Dit is een logische ontwikkeling, maar betekent ook dat het begrip mantelzorg zorgvuldig moet worden toegepast. Commerciële organisaties adverteren soms met ‘betaalde mantelzorg’ dat formeel een onjuiste benaming is: het gaat om betaalde dienstverlening met een begin- en een eindtijd. Dit is geen mantelzorg.