Wie zorgt er voor ons?
Pas in de jaren 60 van de vorige eeuw deed het begrip ‘mantelzorg’ zijn intrede. Het stond nog niet in de Dikke van Dalen en we begrepen nog niet zo goed wat er nu precies mee werd bedoeld.
Pas toen de overheid zich in ijltempo terugtrok als verzorgingsstaat begrepen wij dat we voor ons zelf moesten gaan zorgen. De informele zorg deed op steeds grotere schaal zijn intrede en is anno 2019 min of meer verworden tot formele zorg passend in de zogenaamde ‘participatiemaatschappij’. Familie en vrienden moesten maar voor ouderen en gehandicapten gaan zorgen, al of niet minder gaan werken en de wegbezuinigde professionele verzorgenden en verzorgingshuizen gaan vervangen.
De overheid ging er gemakshalve van uit dat de nieuwe groep mantelzorgers naar hun geweten luisterden en op grote schaal te hulp schoten. Dat gebeurde ook, zij het dat velen hun baan of opleiding moesten opgeven. Vrouwen met een gezin werden wel de ‘sandwich-generatie’ genoemd. Ze moesten voor man en kinderen zorgen en soms ook nog een betaalde baan hebben. Resultaat vaak stress en burn-out.
Het mag wel als slordig worden beschouwd dat totaal geen rekening werd gehouden met hen die helemaal geen beroep kunnen doen op enige vorm van mantelzorg. Zij zijn alleen op de wereld, zonder familie: geen kinderen of kinderen aan de andere kant van de wereld, geen neven, geen nichten, vrienden en buren die zelf oud zijn en zorg nodig hebben. Zelf behoor ik tot die groep, die helaas aanzienlijk groter is dan ik dacht.
Je bent al oud en nog gezond . Je kunt nog zelfstandig wonen, auto rijden en boodschappen doen.
Maar je weet ook: het houdt een keer op. En wat dan?
Zelf ben ik in het verleden ook alleenstaande mantelzorger geweest met een drukke baan dus ik durf te beweren dat ik weet waarover ik het heb. Het is zwaar en je wilt niet zeuren en zo weinig mogelijk een beroep doen op andere niet- professionelen.
Nu ik zelf de ouderdom in de ogen kijk heb ik wel eens slapeloze nachten over de toekomst. Je weet dat je voordat je verzorging nodig hebt zelf een plan moet trekken.
Je denkt er liever niet aan en je schuift het plannen tegen beter weten in voor je uit. Heel erg onverstandig natuurlijk. Maar ja een mens is een mens en denkt nu eenmaal liever aan prettiger dingen.
Zoals bij de meeste zaken in dit leven is een goede planning afhankelijk van de beschikbare middelen. De happy few met veel geld kunnen inkopen wat zij nodig hebben. In hun huis blijven wonen en zorg inkopen of het te grote huis verkopen en een kleiner service appartement betrekken en zich daar laten verwennen door het verzorgend personeel. De meeste ouderen zijn helaas minder fortuinlijk.
Laten we eens kijken wat de opties zijn voor alleenstaanden zonder familie of behulpzame vrienden.
De meest in het oog springende financiële mogelijkheden van deze tijd zijn:
- Heb je een ruim bestedingspatroon en een eigen huis? Dan kun je een gedeelte van het huis vrij maken of verbouwen voor een inwonende, betaalde, mantelzorger. Een ‘senioren nanny’.
- Wil je geen vreemden in je huis, is verkoop ervan wellicht het beste teneinde b.v. in een appartementen complex te gaan wonen waar verzorging is.
- Heb je een koophuis met overwaarde, dan zijn er steeds meer aanbieders die het mogelijk maken de overwaarde voor een gedeelte te gelde te maken. Dit bedrag kan dan worden aangewend om de steeds minder wordende pensioenen of de AOW aan te vullen. Hierin bemiddelen o..a. De vereniging Eigen Huis, De Rabobank, ABN AMRO en de organisatie ‘Behouden Huis’.( www.mijnbehoudenhuis.nl )
- Voor een extra som geld heb je alleen nog geen mantelzorg. Je zou je huis kunnen verkopen en inschrijven op het succesvolle project dat overal in het land van start gaat. In Zwolle is het al operationeel. Het gaat om zowel huur als koop en het zijn kleine woonunits, waar de bewoners hun eigen woning hebben maar wel sociaal bij elkaar betrokken zijn. Een formule die goed blijkt te werken omdat het om gelijkgestemden gaat: De Knarrenhof.
Daphne W. Dotsch