Bewustwording door agendering
Ondersteunen en waarderen van mantelzorgers is ingebed in de Wmo. Hoe dit moet gebeuren staat niet in de wet. Gemeenten hebben dus veel vrijheid om mantelzorgbeleid te realiseren dat past bij de behoefte van mantelzorgers. Dit vraagt om stevige agendering op meerder niveaus: gemeenteraad, gemeentelijke afdelingen, mantelzorgondersteunende organisaties en natuurlijk de inwoners zelf.
Gemeenteraad
Wanneer er gewerkt wordt vanuit een procesmatige en netwerkgerichte aanpak rond mantelzorg dan is politieke legitimatie een wezenlijk onderdeel.
Dat start bij agendering om draagvlak te creëren voor een proces met een onvoorspelbare uitkomst. Om te komen tot gedragen mantelzorgbeleid hanteer je namelijk een werkwijze die is toegespitst op de lokale situatie. Daarnaast neem neemt de inbreng van betrokken inwoners een plek in. Dat zijn mantelzorgers, maar ook zorgzame inwonersinitiatieven. Door politieke legitimatie vanuit de gemeenteraad te realiseren wordt ook de garantie van het algemene belang beschermd.
Aanbeveling:
- Betrek de wethouder bij agendering van mantelzorg in de gemeenteraad
- Organiseer een gespreksavond tussen raadsleden en mantelzorgers
- Breng het mantelzorgvraagstuk onder de aandacht door zowel feiten en cijfers, als persoonlijke verhalen te delen
- Omdenken: Welke programma’s worden in de gemeente uitgevoerd waarbij mantelzorgers extra aandacht verdienen? Denk aan Eén tegen eenzaamheid of programma’s rond vitaliteit.
Gemeentelijke afdelingen
Wonen, werk en inkomen, jeugd. Mantelzorg is een breed maatschappelijk thema dat domeinen binnen een gemeentelijke organisatie overstijgt. Mantelzorgers hebben ook met verschillende afdelingen contact binnen één gemeente en hebben te maken met de wetten en regelingen die daarbij horen.
Bewustwording van mantelzorg is niet alleen noodzakelijk binnen de afdeling Wmo. Daarom vraagt dit om een proactieve houding van jou als beleidsmedewerker om mantelzorgers binnen de verschillende domeinen op de kaart te krijgen.
Neem de ambtelijke organisatie die inhoudelijk raakvlakken heeft met mantelzorg mee bij de start van een project. Juist bij een procesmatige aanpak zijn inhoudelijke kennis over wet- en regelgeving namelijk belangrijk voor het realiseren van toegankelijke regelingen en ondersteuning voor mantelzorgers.
Aanbeveling:
- Start een uitvraag bij afdelingen over hoe mantelzorg aandacht krijgt binnen regelingen, beleid of programma’s
- Mantelzorgwoning is een concreet thema om mee te starten, daar waar het fysieke en sociale domein elkaar raken
Uitvoerende organisaties aangaande mantelzorgondersteuning
De mantelzorg ondersteunende organisatie heeft een belangrijke signaleringsfunctie. Zij zijn hierin dus niet alleen opdrachtnemer, maar ook een belangrijke schakel in het agenderen van mantelzorgvraagstukken in de gemeente. Het signaleren van trends en agenderen is hierin een continu proces uitvoering en beleid
Naast de mantelzorgondersteunende organisatie zijn er meer organisaties die ondersteuning bieden aan mantelzorgers. Informeer en betrek hen ook bij de agendering. Door zelf actief te informeren over de speerpunten van mantelzorgbeleid- en ondersteuning in de gemeente, maar ook door hun vraagstukken rond mantelzorg onderdeel te maken van agendering richting gemeenteraad of andere gemeentelijke afdelingen.
Aanbeveling:
- Als gemeente ben je zelf een voorbeeld, ook bij mantelzorg. Maak van de gemeente een mantelzorgvriendelijke werkgever en inspireer hiermee andere werkgevers
- Wees onderdeel van netwerken rond zorg en welzijn en blijf het thema mantelzorg daar benoemen
Inwoners zelf
Mantelzorgers zijn onderdeel van de basis van ons zorgstelsel. Door deze plek zijn ze een gelijkwaardige gesprekspartner geworden voor andere partijen. Echter, veel mantelzorgers zien zichzelf niet als mantelzorgerof identificeren zich niet met deze term. Hierdoor zijn zij zich vaak niet bewust van de hulp en ondersteuning die een gemeente voor hen faciliteert en wat dit voor hen kan betekenen. Daarom is het van belang om mantelzorgers publiekelijk te erkennen en zo de kwesties die bij hen spelen mee te nemen in een aanpak of beleidsontwikkeling.
Aanbevelingen:
- Maak de inwoner die zorgt middels een campagne ervan bewust dat hij/zij mantelzorger is
- Realiseer samen met netwerkpartners een uniforme boodschap aan mantelzorgers
Instrumenten
- Artikel op mantelzorg.nl
Indicatie aantal mantelzorgers per gemeente
- Artikel op mantelzorg.nl
Wat is de waarde van mantelzorg per gemeente?
- Publicatie op scp.nl
Toekomstverkenning mantelzorg aan ouderen in 2040
- Publicatie op scp.nl
Mantelzorgers in het vizier
- Artikel op spectrumelan.nl
Mantelzorgondersteuning - Wat hebben gemeenten nodig om de kloof tussen vraag en aanbod te overbruggen?
- Artikel op mantelzorg.nl
Armoede en mantelzorg
- Artikel op movisie.nl
Tips om mantelzorgers beter te bereiken
- Artikel op mantelzorg.nl
Gemeente Wijchen: Doorpakken na een behoefteonderzoek
- Artikel op movisie.nl
Integrale visie op informele zorg