Mantelzorgers hebben grote behoefte aan respijtzorg, maar weten onvoldoende over de mogelijkheden. Ook lopen ze vaak tegen praktische drempels aan. Dat blijkt uit recent onderzoek van het Nationaal Mantelzorgpanel.

Behoefte aan respijtzorg

Respijtzorg is vervangende zorg, door familie en vrienden, of door een respijtvoorziening. Voor veel mantelzorgers geen luxe, maar noodzaak. Dankzij respijtzorg kunnen ze op adem komen, uitrusten en nieuwe energie opdoen. Toch maakte slechts 29% van de ondervraagde mantelzorgers in 2016 gebruik van vervangende zorg. In meer dan de helft van de gevallen (52%) wordt deze respijtzorg gegeven door familie, vrienden of kennissen. In de toekomst denkt 69% van de mantelzorgers gebruik te gaan maken van respijtzorg.

Reden geen gebruik respijtzorg

De groep die geen gebruik heeft gemaakt van respijtzorg in 2016, heeft zeker wel behoefte aan respijt (71%), maar veel mantelzorgers kennen de mogelijkheden onvoldoende (20%). Of ze ondervinden bureaucratie en rompslomp bij het vinden en regelen van een geschikte respijtvoorziening (17%) of geschikte vrijwilligers in de buurt (11%). In andere gevallen blijkt de zorg moeilijk over te dragen, of wil de naaste niet dat iemand anders de zorg tijdelijk overneemt (29%). Bijna de helft van de ondervraagde mantelzorgers weet niet zeker of ze de zorg acuut kunnen overdragen, bijvoorbeeld als ze ziek zijn. Die wetenschap verhoogt de belasting die zij ervaren.

Open oproep aan beleidsmakers

Vele mantelzorgers maken gebruik van de open vraag om beleidsmakers de volgende oproep mee te geven: geef aandacht aan de mogelijkheden die er zijn. Daarnaast stellen mantelzorgers dat er een flink aantal drempels te nemen voordat respijt een feit is. Naast praktische drempels zijn er ook gevoelsmatige drempels. Zo moet je vertrouwen hebben in degene die de zorg overneemt is een must. Dat missen mantelzorgers vaak bij formele respijtvoorzieningen, vooral als het ontbreekt aan vaste contactpersonen, medewerkers en vrijwilligers en aan voldoende kennis en opleiding.

Lobbydocument

De resultaten van deze NMP zijn input voor het lobbydocument van MantelzorgNL, waarmee MantelzorgNL het belang van respijt voor mantelzorgers onder de aandacht van zorgverzekeraars, gemeenten en het Ministerie van VWS wil brengen. Doel hiervan is het aanbod van respijtzorg passend te maken op de wensen en behoeften van mantelzorgers.

Meer informatie

• Rapportage Mogelijkheden tot respijt
• Drempels voor respijtzorg

d.d. december 2016