Met Samen geven we kleur reiken we mantelzorgconsulenten en vrijwilligerscoördinatoren handvatten aan om meer mensen met een migratieachtergrond langdurig enthousiast te maken voor vrijwilligerswerk.

Om dit te bereiken is een cultuursensitieve benadering essentieel. Uitgangpunt hiervan is dat de perceptie, normen en waarden afhankelijk zijn van de individuele achtergrond en dus per persoon kunnen verschillen. In gesprekken of bij interacties met mensen met een andere achtergrond moet men vervolgens een open en oprecht nieuwsgierige houding aannemen: goed luisteren, vragen stellen en doorvragen, zich inleven in een ander, niet verwijten. Men moet proberen iemand echt te begrijpen en informatie niet zelf invullen. Dan is de kans groot dat de samenwerking succesvol is.

Voordelen van deze benadering

In onze context – de vrijwilligersreis van migranten – is een cultuursensitieve benadering de sleutel tot diverse vrijwilligersbestanden. Dit draagt bij aan een inclusieve samenleving en bevordert de participatie van migranten. Wanneer vrijwilligers met migratieachtergrond vervolgens mantelzorgers met migratieachtergrond ondersteunen, kan dit bovendien bijdragen aan minder belasting van de mantelzorgers. Uit onderzoek Kwetsbare Ouderen (SCP 2011) blijkt namelijk dat mantelzorgers zich soms onvoldoende begrepen voelen door zorgprofessionals met een Nederlandse achtergrond of vinden dat het ondersteuningsaanbod slechts beperkt aansluit bij hun behoeften. Wellicht kan een vrijwilliger met dezelfde culturele achtergrond voor een deel wel bij hun behoeften aansluiten.

Cultuursensitieve communicatie kan dus bevorderend zijn voor diverse vrijwilligersbestanden wat wederom goed is voor inclusie, participatie en de ontlasting van mantelzorgers. Maar misschien kunnen we nog verder gaan en stellen dat de zorg door een cultuursensitieve benadering (als onderdeel van persoonsgerichte zorg) voor iedereen beter zou worden. Onze huidige maatschappij is namelijk heel divers – niet alleen qua culturele achtergrond, maar ook qua leeftijd, gender, opleidingsniveau, voorkeuren, opvattingen en combinaties hiervan. Bijvoorbeeld kunnen zorgprofessional er niet zomaar vanuit gaan dat iedereen uit de groep ouderen dezelfde zorgbehoeften heeft. Ook de groep ouderen is divers qua opleidings-, gender-, of opvattingenachtergrond. Er is waarschijnlijk geen kant-en-klare antwoord die voor iedereen uit deze groep geldt. Als wij de principes van cultuursensitieve communicatie altijd zouden toepassen – dat betekent, als wij zouden proberen om iemand echt te begrijpen zonder informatie in te vullen – zou het zorgsysteem dan niet beter en voor iedereen toepasselijker worden?

Misschien kan het nooit kwaad om aan een cultuursensitieve houding te werken, of men deze nou toepast in een omgeving met (kinderen van) migranten of met Nederlanders.

Meer weten?

Heeft dit artikel van Pharos je nieuwsgierig gemaakt naar de mogelijkheden van cultuursensitieve communicatie? Kijk dan op Samen geven we kleur voor meer informatie.