Waarom zijn sociale netwerken belangrijk?

Uit onderzoek blijkt dat:

• mensen die kunnen rekenen op de betrokkenheid van familieleden, huis- en buurtgenoten een hogere kwaliteit van leven ervaren dan mensen die dat niet kunnen
• sociale netwerken een positief effect hebben op de gezondheid
• sociale netwerken bijdragen aan de zelfredzaamheid en participatie van mensen

Maar uit onderzoek blijkt ook dat juist mensen met een langdurige behoefte aan zorg niet kunnen rekenen op een betrokken omgeving. Zij kampen vaak met een verschraald netwerk. Daarom hebben juist zij extra ondersteuning nodig om hun netwerk te versterken.

Hoe help je cliënten hun sociale netwerk te betrekken?

Inventariseren en bespreken

• Breng het sociale netwerk van de zorgvrager in een vroeg stadium in kaart.
• Betrek mantelzorgers bij het (keukentafel)gesprek over de zorgverlening en breng daarin het sociale netwerk ter sprake.
• Maak samen met de zorgvrager en mantelzorger een maatwerkarrangement dat aansluit bij hun wensen en behoeften. Dit arrangement kan bestaan uit hulp en steun vanuit het sociale netwerk, van vrijwilligers en/of van professionals.
• Inventariseer of het nodig en gewenst is om het sociale netwerk te versterken. Zo ja, bespreek dan met de mantelzorger en zorgvrager welke stappen zij kunnen nemen. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een van de methoden die beschreven staan in de Wegwijzer aan de slag met sociale netwerken.

Samenwerken en ondersteunen

• Laat zien dat je de inzet van het sociale netwerk erkent en waardeert. Werk op gelijke voet met de mensen uit het netwerk samen. En respecteer ook hun grenzen.
• Ondersteun de mensen in het sociale netwerk door te inventariseren wat zij nodig hebben om de ondersteuning die zij bieden aan te kunnen en vol te houden. Bied daar vervolgens oplossingen voor, zoals hulpmiddelen voor de communicatie of praktische trainingen.
• Wijs mantelzorgers op de mogelijkheden om de zorg en communicatie binnen het sociale netwerk handig te organiseren. Zie websites en apps om de zorg te delen.

Knelpunten erkennen

• Het sociale netwerk wordt soms te weinig benut omdat mensen het moeilijk vinden om hulp te vragen of hulp aan te bieden. Heb daar in de gesprekken met de zorgvrager aandacht voor en probeer er verandering in te brengen.
• Wees er als gemeente of zorgverlener bewust van dat niet iedereen een sociaal netwerk heeft. En dat het sommige mensen ook met de beste wil en interventies niet lukt om zo’n netwerk op te bouwen en in stand te houden. Voor deze mensen is meer (professionele) zorg en steun nodig.