‘Demans (bunama) bir tabudur, insanlar alay edilmekten korkuyor.’
Ali Ünal, Türk toplumuna demans ve enformel bakım (mantelzorg) konusunda bilgi veriyor. Bu kolay bir iş değil. İnsanlara ulaşmak çok zor. Erken demans belirtileri gösteren yaşlılar ve aileleri utanıyor ve konuşmaktan kaçınıyorlar. Ali, camiyi demansın tespit edilmesi ve görüşülmesi için önemli bir yer olarak görüyor.
Ali emekli olduktan sonra Tiel’de gönüllü olarak çalışmaya başladı. Hakem ve futbol antrenörlüğü yapıyor ve kendisi de hâlâ futbol oynuyor. Ayrıca yıllardır Tielse Democratische Arbeiders Partij (Tiel Demokratik İşçi Partisi) ve Türk camisinde de faaliyet gösteriyor. Dolayısıyla Türk toplumunun tam kalbinde yer alıyor. Sonuç olarak ‘demans’ konusunun tabu olduğunu biliyor. Kendi ailesi içinde bile.
Türkiye’de ikinci görüş
‘2020’de Tiel’deki kuzenim demans nedeniyle vefat etti. Henüz 57 yaşındaydı. Ona yardım etmek istedik ama Hollanda’daki doktorların teşhislerine güvenmiyordu. Sonunda ikinci bir görüş almak için Türkiye’ye gitti ama orada da ona aynı şey, yani demansı olduğu söylendi. Şimdi bildiklerimi o zaman biliyor olsaydım kuzenime daha iyi rehberlik edebilirdim. Ama çoğu zaman çaresiz oluyorsunuz. Türk toplumundaki insanlar, endişenizi dile getirdiğinizde görmezden geliyorlar. Unutkanlığın yaşlanmanın bir parçası olduğunu söylüyorlar.
Camide sohbet
‘Kuzenimin davranışlarından çok şey öğrendim, bu da demans belirtilerini daha erken tanımama neden oluyor. Kuzenim çok unutkan oldu ve kısa cümleler kurmaya başladı. Bunu camiye gelen bazı cemaat üyelerinde de görüyorum ve duyuyorum. Bunu imamımız da görüyor. Geçmişte kişiyle ve ailesiyle birlikte konuşmaya çalışıyorduk. Ancak, çoğu kişi utanıyor ve alay edilmekten veya hakkında dedikodu yapılmasından korkuyor. Sonuç olarak erken demans hastası yaşlılar, artık camiye gelmiyor.’
Vaaz ve bilgilendirme
‘Camide demans konusunda bilgilendirme yapmak istiyoruz. Bunu imamla birlikte organize etmek istiyorum. Kendisi ileri düşünceli bir kişi ve bunun iyi bir fikir olduğu kanaatinde. Demans hastalığını vaazlarının bir parçası haline getirerek insanların konuda konuşmaktan çekinmesine son vermek istiyor. Cami, doğru bilgi ve birikimle demans hakkındaki tabuyu yıkabileceğimiz bir yer olabilir.’