Hoe moet ik mijn moeders ogen druppelen op 1,5 meter afstand? Herkent mijn dementerende vader in het verpleeghuis me straks nog wel? En waar blijven die mondkapjes voor mantelzorgers? Het is een greep uit de signalen die MantelzorgNL na zes weken coronacrisis binnen krijgt via de Mantelzorglijn en het Nationaal Mantelzorgpanel.

Al weken krijgt de Mantelzorglijn twee keer zoveel telefoontjes van mantelzorgers. Deze telefoontjes gaan over frustraties en angst. De pijn is soms groot.

Wat mantelzorgers nodig hebben

Wat mantelzorgers nodig hebben zijn beschermingsmiddelen, de mogelijkheid om getest te worden, een bezoekersregeling voor het verpleeghuis en hulp thuis om het vol te houden; al is het maar telefonisch.

Want bij 30% van de mantelzorgers wiens naaste niet meer naar de dagbesteding kan, is niet overlegd of zij de afgeschaalde professionele zorg wel aankunnen. Dit blijkt uit het Nationaal Mantelzorgpanel.

Angst om naasten te besmetten

Mantelzorgers hebben grote angst om hun naaste te besmetten. Zeker als ze zelf in de zorg werken of in het onderwijs als straks de scholen straks weer open gaan.

Zelf behoren ze misschien niet tot de risicogroep, maar hun naasten wel. Een ander punt van zorg zijn de algemene RIVM-richtlijnen.

Wanneer de thuiszorg afbelt – wat bij een kwart het geval is – word je als mantelzorger geacht om de persoonlijke zorg over te nemen.

Maar hoe kleed je iemand aan op 1,5 meter afstand? Wat als iemand verkouden is? Een mondkapje zou dan uitkomst bieden, denken veel mantelzorgers. Maar wanneer kom je ervoor in aanmerking en wat doe je als mantelzorger zolang er geen beschermingsmiddelen zijn?

De Mantelzorglijn denkt mee wat in de individuele situatie de beste handelswijze is. Maar schakelt ook met instanties als de mantelzorger er zelf niet meer uitkomt. Ook de veel gestelde vragen op de website worden dagelijks honderden keren geraadpleegd.

Veel verdriet over sluiting verpleeghuizen

Over de sluiting van de verpleeghuizen is veel verdriet. Herkent mijn dementerende moeder mij straks nog wel? Zie ik mijn naaste nog wel in leven de lijve terug?

Videobellen is in lang niet alle gevallen een oplossing. Ook vragen mantelzorgers zich soms af of een half jaar lijden in afzondering, opweegt tegen afscheid nemen omringd met geliefden. Ook als het leven daardoor versneld wordt beëindigd.

Op dit moment werkt minister De Jonge aan een pilot om in een aantal verpleeghuizen weer bezoek toe te staan. MantelzorgNL zet zich in voor een bezoekersregeling die recht doet aan de veiligheid van de mensen in de instelling én aan de behoefte van mantelzorgers om bij hun dierbare naaste te zijn. MantelzorgNL zet bij VWS in op heldere afspraken, goede communicatie en een duidelijk tijdspad.

Beschermingsmiddelen en tests zijn hard nodig

Het ontbreken van persoonlijke beschermingsmiddelen is een grote frustratie van mantelzorgers. Het voelt voor mantelzorgers als een belangrijke erkenning als ook zij kunnen rekenen op bescherming.

MantelzorgNL heeft zich er hard voor gemaakt dat mantelzorgers niet onbeschermd zorg leveren aan een naaste met corona.

In de richtlijn mantelzorgondersteuning is hier gehoor aangegeven; in zo’n situatie blijft de zorgaanbieder verantwoordelijk voor het geven van de zorg. Op dit moment wordt het beleid rondom het beschikbaar stellen van beschermingsmiddelen voor mantelzorgers uitgewerkt. MantelzorgNL is hierover in overleg met het ministerie VWS.

Het testen van mantelzorgers is vanaf uiterlijk 18 mei mogelijk. Mantelzorgers van kwetsbare groepen kunnen dan door de GGD getest worden als zij klachten hebben.

Wat als de mantelzorger het niet meer redt?

Een klein deel van de mantelzorgers geeft aan dat zij de komende weken niet meer zoveel als nu voor hun naasten kunnen blijven zorgen. Een kwart twijfelt of ze het vol kunnen houden, blijkt uit het Nationaal Mantelzorgpanel. Ruim 50% zou ook niet weten wie kan worden ingeschakeld voor hulp.

Met de Zorgladder Mantelzorg moet daar verandering in komen.

Het is een vangnet voor de mantelzorger die het met eigen netwerk en vrijwilligers niet meer redt. Dan moet zorg die eerder is afgeschaald – dagbesteding is bijvoorbeeld met bijna 90% gestopt -toch weer op een kleinschalige manier worden opgestart. Die zorgplicht blijft overeind.

Samen met de VNG en VWS heeft MantelzorgNL bereikt dat alle betrokken partijen zich aan de Zorgladder Mantelzorg moeten houden.

Informatie over mantelzorg en het coroanavirus

MantelzorgNL heeft een speciale pagina voor mantelzorgers ingericht met veelgestelde vragen over het coronavirus.

De Mantelzorglijn is de landelijke hulplijn voor mantelzorgers, zeker ook in deze coronatijd. De Mantelzorglijn is dagelijks bereikbaar van 9 tot 18 uur op het telefoonnummer 030 760 60 55.

Op www.mantelzorg.nl/zorgladder  staat meer informatie als de mantelzorger het niet meer redt.

Onderzoek van het Nationaal Mantelzorgpanel: Hoe gaat het nu?